Opinie: Onderhandelingstafel is de plek, niet de rijsttafel (Algemeen Dagblad)
OPINIE: De huidige impasse in het Europese migratiebeleid vraagt om meer dan gezellige onderonsjes tussen premier Rutte en de Franse president Macron, stellen Jeroen Lenaers en Manfred Weber.
Door : Jeroen Lenaers en Manfred Weber
Warme beelden waren het, twee Europese regeringsleiders die vorige week gearmd, als goede vrienden, een Indisch restaurant in Den Haag uitliepen. De twee liberalen waren het ‘vergaand eens’ dat er meer moet gebeuren om de migrantenstroom te beperken.
Helaas hebben regeringsleiders als Rutte nogal eens de neiging om thuis grote woorden te spreken zoals ‘we gaan dit Europees oplossen’, om vervolgens in Brussel geen boter bij de vis te doen. Rutte gaf vorige maand al toe dat hij ‘in slaap gesukkeld was’ als het om migratie gaat, door de pandemie en de inval in Oekraïne. Dat geldt ook voor zijn eigen liberale fractie in het Europees Parlement, die – met linkse collega’s – de noodzaak niet lijkt te voelen en de hoge instroomcijfers niet als probleem ziet. Die cijfers in de EU zijn sinds 2016 niet meer zo hoog geweest. Alleen al vorig jaar staken 330.000 migranten illegaal de Europese grens over, ruim 60 procent meer dan in 2021. Het is goed dat Rutte wakker is geworden, maar het zal niet makkelijk zijn om de schade ongedaan te maken. Het debat over de hervorming van het Europese migratiebeleid zit muurvast. Tot nu weigerden regeringsleiders naar elkaar te bewegen op de cruciale thema’s. Dat geldt ook voor Nederland. Om deze impasse te doorbreken is meer nodig dan een etentje met liberale vriend Macron. De premier zal van de rijsttafel naar de onderhandelingstafel moeten. Om de orde te herstellen aan de Europese grens moet onze premier bereid zijn om mee te werken aan oplossingen.
De afgelopen jaren hebben Nederland en Frankrijk hun mond vol gehad over problemen in aankomstlanden als Italië, Bulgarije of Griekenland. Maar beide regeringsleiders hebben er weinig gedaan om hun collega’s te helpen de grenzen te bewaken. Fysieke bewaking is nodig aan onze buitengrenzen en daar is geld voor nodig. Oftewel: landen moeten een grenshek kunnen bouwen met financiële steun van de EU, een oplossing waar nog steeds een taboe op heerst in Brussel.
Bovendien keren vier op de vijf uitgeprocedeerde asielzoekers nooit terug; zij belanden in de illegaliteit. Naast fysieke grensbewaking moet de EU daarom met investeringen, ontwikkelingshulp, handel en visumbeleid zorgen dat landen meer van deze mensen terugnemen. Daarnaast moeten er aanmeldcentra komen in Noord-Afrika, zodat mensen daar hun asielprocedure kunnen afwachten zonder de levensgevaarlijke oversteek naar Europa te hoeven maken. Strengere regels voor ngo-schepen die migranten oppikken op de Middellandse Zee, om het verdienmodel van mensensmokkelaars te doorbreken.
En ten slotte Europese afspraken over wat we als veilige landen beschouwen. Om de migratiecrisis het hoofd te kunnen bieden zijn gezellige rendez-voustjes onvoldoende. Als Europeanen weten dat de buitengrens degelijk wordt bewaakt, zijn zij bereid mensen in nood te helpen. Dat is bij de opvang van bijvoorbeeld Oekraïners wel gebleken. Er is daarom een geloofwaardig pakket aan oplossingen nodig.
De regeringsleiders kunnen de EU-top op 9 februari niet afsluiten zonder hier echte vooruitgang op te boeken. Dat zou een blamage zijn.
Jeroen Lenaers is CDA-Europarlementariër en Manfred Weber is fractievoorzitter van de EVP.
