Opinie Bontenbal/Lenaers: ‘Huidige stelsel van asiel en migratie is niet langer houdbaar, oplossing in het midden’
Gepubliceerd op 16 december 2023
Komende week is er een kans om een Europees akkoord op migratie te bereiken. In de hele EU zijn situaties als in Ter Apel. Het huidige stelsel is dus niet langer houdbaar, stellen Jeroen Lenaers en Henri Bontenbal.
Door: Jeroen Lenaers en Henri Bontenbal
Komende maandag is na jaren van praten de laatste kans op een akkoord over een nieuw Europees asiel- en migratiepact. Als de onderhandelingen falen, is de kans klein dat dit alsnog lukt voor de Europese verkiezingen van juni volgend jaar. In Europa zien we dat het uitblijven van oplossingen zorgt voor stijgende populariteit van extreme partijen. De druk staat er flink op. En terecht.
De vraag of we tegen onze grenzen aanlopen is inmiddels achterhaald. Door heel Europa zien we volle opvanglocaties, met Ter Apel als schrijnend voorbeeld op ons netvlies. Het aantal mensen dat uit derde landen illegaal naar Europa komt, stond vorig jaar op 330.000. Dit jaar zitten we na tien maanden al op dat aantal. De verwachting is dat dit volgend jaar nog verder op zal lopen. Het huidige stelsel is niet houdbaar voor de toekomst. In Nederland heeft de coalitie lang gesproken over hervormingen op het gebied van asiel en migratie. Er lag een stevige hervorming binnen handbereik, tot de VVD opstond en wegliep van de onderhandelingstafel. We hebben gezien waar dat toe heeft geleid.
Als middenpartijen niet samen tot oplossingen komen voor de zorgen en problemen die spelen, zoeken kiezers hun toevlucht op de politieke flanken. Terwijl de problemen zich opstapelen, blijft de politiek hangen in een strijd tussen twee luidruchtige kampen. De keuze: grenzen open of grenzen dicht. In die discussie ontbreekt vaak de nuance van werkbare oplossingen.
Daar hebben we allemaal een verantwoordelijkheid in, van links tot rechts. Zeker omdat we te maken hebben met een samenleving die ziet dat het zo niet langer werkt. We raken het draagvlak kwijt. Het signaal van de verkiezingsuitslag is heel duidelijk; mensen voelen zich niet gehoord als onderdeel van de samenleving. Toch staat de bereidheid om mensen in nood te helpen niet ter discussie.
Dat zien we bij de Nederlanders die Oekraïners in hun eigen huis opnemen, de duizenden vrijwilligers die helpen in opvangcentra of de leraren die ieder nieuw kind opnemen in de klas. Het is wat ons mens maakt. De kans voor een oplossing ligt in het midden, waar de consensus het wint van de controverse. In Europa zitten we nu ook aan tafel en liggen na jaren van praten hervormingen binnen handbereik. We moeten een migratiepact sluiten dat werkt voor mensen in nood, maar ook recht doet aan wat we als samenleving aankunnen.
Dat houdt in dat we onze buitengrenzen beter beschermen en onderscheid maken bij aankomst. Hulp voor wie dat echt nodig heeft en een snelle terugkeer voor mensen uit veilige landen. Recht doen aan mensen betekent ook sneller duidelijkheid bieden. De lessen die we uit de situatie in Nederland moeten trekken zijn dat de hervormingen die voor ons liggen er nu ook moeten komen. Dat we aan tafel moeten blijven zitten en laten zien dat we vanuit het midden constructieve oplossingen kunnen vinden.
Wij moeten met die oplossingen komen, of er nu verkiezingen zijn of niet.
Jeroen Lenaers is Europarlementariër en migratiewoordvoerder namens het CDA. Henri Bontenbal is CDA-fractievoorzitter en migratiewoordvoerder in de Tweede Kamer.
